KARUM
Asur dilinde liman ve rıhtım anlamına gelen, asıl anlamıyla "kentin yanında kurulan ticaret merkezi"dir.Asur ticaret kolonileri zamanında Anadolu'da Karumlar kurulmuştur. Anadolu'daki Karumlar Mezopotamya'dakilerden daha küçük yerleşimlerdir. En önemlileri; Kültepe'de Kaneş Karumu, Hattuşa Karumu ve Alişar Karumu'dur. {{anlam ayrımı}}
KAYNAK: www. turkcebilgi.com 04/010/2008
Asurlu Tüccarların M.Ö. 2. Bin Yılın İlk Çeyreğinde Anadolu'da Faiz Uygulaması
Kültepe Kaniš karumunda yapılan kazılarda ortaya çıkarılan binlerce belge M.Ö. II. bin yıl başlarında Anadolu'ya gelerek belli başlı şehirlere yerleşen Asurlu tüccarlara ait senetler, mektuplar, mahkeme zabıtları vb. konuları kapsamaktadır. Asurlu tüccarlar kendi aralarında ve yerli halkla olan ticaretlerinde bir kredi sistemi geliştirmişlerdir. Asur'dan getirdikleri kalay, kumaş vb. şeyleri yerli halka satarken kredilendirmek suretiyle vadeye göre baştan faiz eklemişlerdir. Aynı şekilde tüccarlar arasındaki borçlanmalarda borca vadeye göre faiz ekleniyor ve günü dolduğunda ödenmezse, ilk faiz ana borca eklenerek yeniden faiz uygulanıyordu. Faizin aylık olarak hesaplandığı görülmektedir. Yerli halka verilen kredilerde faiz oranının hayli yüksek olmasına rağmen, tüccarlar arasındaki borçlanmalarda karum dairesinin belirlediği yıllık % 30'u geçmediği anlaşılır. Bazı Asurluların düşük faizle kısa vadeli borç verdikleri görülür ki, bunların banker yada tefeci olmaları gerekir. Kültepe kazılarında bulunan Kaniş karumunun II. tabakasına ait senetler, Asur kralı Šarrukan'in 5. yılından itibaren, Puzur-Aššur ve Naram-Suen'in 30. yılına kadar olan dönemi içerir (M.Ö.1920-1840). Bu kralların döneminde Anadolu'da ticaretle uğraşan Asurlu tüccarların, yıl ve ay esasına göre, ne kadar borç verdikleri, faiz oranları, alacaklı- borçlu, vade gibi konular ele alınarak bir tablo ile gösterilmiştir. Faiz oranlarındaki yükselme ve düşüşlerin aylara, yıllara ve borç veren şahıslara göre değiştiği görülebilmektedir. Bu makalede Kültepe'de bulunan limum listeleriyle senetleri karşılaştırılarak yaklaşık 80 yıllık dönemin bir profilini hazırlamaya çalıştım.
H. Ali ŞAHİN
BELLETEN Dergisi, 255, Cilt: LXIX - Sayı: 255 - Yıl: 2005 Ağustos
KAYNAK : www.ttk.gov.tr
|
